Η πρωτοβουλία της Ζώνης και του Δρόμου αποτελεί από το 2013 και μετά το βασικό όχημα της κινεζικής εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής. Οι λόγοι για τους οποίους αναπτύσσεται η εν λόγω πρωτοβουλία τα τελευταία 4,5 περίπου χρόνια είναι πολιτικοί και οικονομικοί. Στο πολιτικό πεδίο, η Κίνα επεδίωξε τότε να απαντήσει στη στροφή του τέως Αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, προς την Ασία και να αποφύγει την περικύκλωσή της από συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα, οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και η Αυστραλία. Όσον αφορά το οικονομικό ενδιαφέρον της Κίνας, σκοπός της κυβέρνησής της ήταν να δώσει τη δυνατότητα σε κρατικές εταιρείες να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό καθώς εντός της χώρας ο ρυθμός ανάπτυξης άρχισε να παρουσιάζει αυτοσυγκράτηση.
Ασία
Βασική προτεραιότητα της Κίνας ως προς την υλοποίηση της πρωτοβουλίας της Ζώνης και του Δρόμου είναι η Ασία. Τους τελευταίους μήνες, μάλιστα, το Πεκίνο προσπαθεί να αξιοποιήσει επ’ωφελεία του την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Ασίας-Ειρηνικού που σχεδίαζε ο Ομπάμα, ώστε να προωθήσει αντίστοιχα δικά της μοντέλα ενοποίησης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, ακόμα, οι σχέσεις της Κίνας τόσο με τη Ρωσία όσο και με κράτη της κεντρικής Ασίας. Kαι αυτό γιατί παράλληλα με την πρωτοβουλία της Ζώνης και του Δρόμου, η Κίνα ενδιαφέρεται για ζητήματα ασφαλείας και για την ενίσχυση της συνεργασία της με τη Ρωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Ουζμπεκιστάν κλπ.
Στη Νότιο Ασία, η προσοχή πρέπει κατά πρώτο λόγο να στραφεί προς το Πακιστάν. H κινεζική επένδυση στο λιμάνι Γκουαντάρ σημαίνει πως ανοίγει ένας καινούριος εμπορικός δρόμος. Πλέον τα πλοία δε θα χρειάζεται απαραίτητα να μεταφέρουν εμπορεύματα προς τη Σαγκάη και άλλα κινεζικά λιμάνια περνώντας από τα Στενά της Μαλάκα αλλά ξεφορτώνοντάς τα στο Γκουαντάρ από όπου θα μπορούν να μεταφέρονται με τρένα. Ο συγκεκριμένος οικονομικός διάδρομος Κίνας-Πακιστάν είναι μέχρι στιγμής ίσως ο πιο πετυχημένος στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ζώνης και του Δρόμου.
Μέση Ανατολή
Τα κινεζικά ενδιαφέροντα στη Μέση Ανατολή σχετίζονται μεν με το εμπόριο και την κατασκευή έργων υποδομής, για παράδειγμα στη Σαουδική Αραβία και το λιμάνι του Αμπού Ντάμπι, αλλά βασική προτεραιότητα του Πεκίνου είναι η εξασφάλιση ενεργειακών πόρων. Ειδικότερα, καθώς οι ενεργειακές ανάγκες της Κίνας αυξάνονται, είναι φυσιολογικό για αυτή να εξετάζει την αύξηση των πηγών από όπου μπορεί να εισάγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Κράτη, λοιπόν, όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και το Κατάρ αποκτούν επιπρόσθετη σημασία για το Πεκίνο, το οποίο προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών. Ενώ δηλαδή η σινοϊρανική συνεργασία θορυβεί πολλά αραβικά κράτη, η Κίνα πετυχαίνει να μην τα απογοητεύει. Δεν είναι τυχαίο πως το Πεκίνο τίθεται διακριτικά υπέρ της Σαουδικής Αραβίας στη διαμάχη της με το Ιράν στην Υεμένη.
Πάντως, οι στρατιωτικές ασκήσει που πραγματοποιούνται μεταξύ Κίνας και Ιράν στον Περσικό Κόλπο ανησυχούν πολλές αραβικές χώρες αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Καθοριστική για το μέλλον της ασφάλειας στην περιοχή θα είναι η πιθανή μελλοντική ένταξη της Τεχεράνης στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης. Πέρα από το ζήτημα του Ιράν, η Κίνα είναι διακριτική στη Συρία, προσφέροντας κυρίως ανθρωπιστική βοήθεια, υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών στο Παλαιστινιακό και επενδύει στα λιμάνια του Λιβάνου, του Ισραήλ, της Τουρκίας αλλά και στη διώρυγα του Σουέζ, την πρόσβαση προς την οποία εξασφαλίζει ελέγχοντας, μεταξύ άλλων, το λιμάνι του Τζιμπουτί στην Αφρική.
Ευρώπη
Όσον αφορά την ανάπτυξη κινεζικών εταιρειών εντός Ευρώπης, υπάρχουν πολλά παραδείγματα δραστηριοποίησης τους στους τομείς της ενέργειας, σε λιμάνια, αεροδρόμιο και αυτοκινητοδρόμους. Το παράδειγμα του Πειραιά είναι χαρακτηριστικό αλλά το ίδιο συμβαίνει σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Επίσης, κινεζικές εταιρείες ενδιαφέρονται για την ευρωπαϊκή τεχνογνωσία σε τομείς όπως η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε εξέλιξη έντονη δημόσια συζήτηση για τους τρόπους αντίδρασής. Στην ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης πέρυσι το Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις σινοευρωπαϊκές σχέσεις, κατά τη διάρκεια της οποίας οι κινεζικές επενδύσεις θα εξετάζονται καλύτερα.
Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί, πράγματι, να θέσει τους δικούς της όρους σε μια εποχή μου χρειάζεται χρήματα από την Κίνα. Και βέβαια, με δεδομένο πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να μιλήσει με μια φωνή, η Κίνα αξιοποιεί την κατάσταση προσεγγίζοντας κράτη-μέλη που έχουν ανάγκη τις δικές της επενδύσεις. Για το συγκεκριμένο πλεονέκτημα του Πεκίνου, οι Βρυξέλλες αδυνατούν να προσφέρουν χειροπιαστή απάντηση, καθώς προσπαθούν να αλλάξουν το νομικό πλαίσιο προστασίας τους.
