Μία από τις σημαντικότερες μελέτες των τελευταίων ετών πραγματοποίησε ερευνητική ομάδα ιστορικών και αρχαιολόγων από ευρωπαϊκά και κινεζικά πανεπιστήμια. Τα ευρήματα και συμπεράσματα της εν λόγω μελέτης παρουσιάστηκαν εκτενώς σε διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα όπως το βρετανικό BBC. Συγκεκριμένα όπως ισχυρίζονται οι ερευνητές της ομάδας, ο περίφημος «πήλινος στρατός» του πρώτου Αυτοκράτορα της Κίνας και άλλα καλλιτεχνικά έργα της εποχής, αποτελούν ενδείξεις διεξαγωγής απευθείας πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ του αρχαίου ελληνικού και του αρχαίου κινεζικού πολιτισμού. O «πήλινος στρατός» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα παγκοσμίως και ανακαλύφθηκε τυχαία από Κινέζους αγρότες το 1974. Ο «πήλινος στρατός» αποτελείται από 8 χιλιάδες αγάλματα στρατιωτών τα οποία δημιουργήθηκαν ώστε να τιμήσουν τον Αυτοκράτορα Τσιν Σι Χουάνγκ (259-210 π.Χ.) , τοποθετημένα σε μικρή απόσταση από το ταφικό του μνημείο.
Καθηγητής Lukas Nickel
Το chinaandgreece.com επικοινώνησε με το καθηγητή Ιστορίας της Ασιατικής Τέχνης του πανεπιστημίου της Βιέννης κ. Lukas Nickel, o οποίος παρείχε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το θέμα. Συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο του «The First Emperor and the sculpture in China» στο Bulletin of the School of Oriental and African Studies, ο κ. Nickel αναφέρει ότι «είναι εξαιρετικά πιθανό να υπήρξαν πολιτιστικές και οικονομικές ανταλλαγές μεταξύ της Κίνας και της Δύσης στην ύστερη αρχαιότητα πριν ακόμη ξεκινήσει η λειτουργία του Δρόμου του Μεταξιού». Σε αυτά τα συμπεράσματα καταλήγει και η Δρ. Li Xiuzhen, αρχαιολόγος στον αρχαιολογικό χώρο του Μαυσωλείου του 1ου Αυτοκράτορα, σημειώνοντας ότι «δυτικά αντικείμενα και ιδέες είχαν διοχετευθεί στη κοινωνία της αρχαίας Κίνας παράγοντας ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα πολιτιστικά αποτελέσματα».
Σύμφωνα με τον καθηγητή Nickel, ο «πήλινος στρατός του Αυτοκράτορα» καθώς και μία σειρά από άλλα αρχαιολογικά ευρήματα της ίδιας εποχής στη Κίνα αναδεικνύουν τις σημαντικές επιδράσεις που είχαν για τη κινεζική γλυπτική, τα αρχαία ελληνικά επιτεύγματα της γλυπτικής. Αυτές οι επιδράσεις σύμφωνα με το άρθρο κάλλιστα «θα μπορούσαν να είχαν προέλθει όχι μόνο μέσω της παρέμβασης τρίτων πολιτισμών, αλλά από άμεσες επαφές Eλλήνων και Kινέζων καλλιτεχνών, όπου οι τελευταίοι υιοθέτησαν χαρακτηριστικά της τεχνοτροπίας που ήταν η επικρατέστερη στα Ελληνιστικά Βασίλεια της εποχής». Όπως αναφέρει ο κ. L. Nickel στο chinaandgreece.com, «η έμμεση επαφή των δύο πολιτισμών είχε ξεκινήσει πιθανότατα με τις εκστρατείες του Μεγάλου. Αλεξάνδρου στην Κεντρική Ασία και της διάδοσης της αρχαίας ελληνικής τέχνης έως και την οροσειρά του Παμίρ (σημερινό Κυργιστάν-Τατζικιστάν), η οποία αποτελούσε παραδοσιακά το δυτικότερο όριο της επιρροής της Αρχαίας Κινεζικής Αυτοκρατορίας». Η μόνιμη εγκατάσταση ελληνικών πληθυσμών στη Κεντρική Ασία στα ελληνιστικά βασίλεια των Σελευκιδών και της Βακτριανής καθώς και οι πλούσιες πολιτιστικές ανταλλαγές που διενεργήθηκαν με τοπικούς πληθυσμούς φαίνεται ότι δημιούργησαν τις προϋποθέσεις, δύο από τους σημαντικότερους αρχαίους πολιτισμούς να έρθουν σε άμεση επαφή υπερβαίνοντας τα πολυάριθμα γεωγραφικά και πολιτικά εμπόδια που τους διαχώριζαν.
Τα συμπεράσματα των ερευνών των ιστορικών έρχονται να ανατρέψουν τα έως τώρα δεδομένα για τις «δυτικές επαφές» του αρχαίου κινεζικού πολιτισμού. Σύμφωνα με τις γραπτές κινεζικές πηγές, η πρώτη καταγεγραμμένη επαφή υπήρξε το 138 π.Χ. με την αποστολή διπλωματικής και εμπορικής αποστολής του αυτοκράτορα Γου στις επαρχίες του ελληνιστικού βασιλείου της Βακτριανής με σκοπό τη διεύρυνση των οικονομικών και εμπορικών ανταλλαγών. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την πάροδο των ετών, οι ιστορικές μελέτες καταδεικνύουν ότι οι οικονομικές και πολιτιστικές επαφές μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης στην Αρχαιότητα και στον Μεσαίωνα ήταν πολύ περισσότερες και εκτενέστερες από αυτές που η ιστοριογραφία έχει καταγράψει έως τώρα. Οι πολιτισμοί της Κίνας, της Ασιατικής στέπας, της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου καταδεικνύεται ότι είχαν αναπτύξει δίκτυα επικοινωνίας και ανταλλαγής, δίκτυα τα οποία δημιούργησαν ουσιαστικά το πολιτιστικό υπόβαθρο της Ευρασίας.
Κωνσταντίνος Παπανικολάου
