Χρίστος Ντούμας
Ο Χρίστος Ντούμας μιλάει στο chinaandgreece.com
Βασική πτυχή των σινοελληνικών σχέσεων – εκτός από την πολιτική και οικονομική συνεργασία – είναι ότι Κίνα και Ελλάδα αντιπροσωπεύουν δύο από τους πιο σημαντικούς αρχαίους πολιτισμούς. Αγγίζοντας τη διάσταση αυτή, το chinaandgreece.com φιλοξενεί συνέντευξη ενός από τους πιο σημαντικούς Έλληνες αρχαιολόγους, του Ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντή Ανασκαφών στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, Χρίστου Ντούμα. Ο κ. Ντούμας δίνει στοιχεία για την σινοελληνική συνεργασία στην αρχαιότητα, σχολιάζει το κατά πόσο ο πολιτισμός μπορεί σήμερα να φέρει τις δύο χώρες ακόμα πιο κοντά και κάνει λόγο για το αυξανόμενο ενδιαφέρον των Κινέζων τουριστών για το Ακρωτήρι.
Ποια ήταν η συνεργασία Κίνας-Ελλάδας στο πλαίσιο του Αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού
Αυτό που μαθαίνουμε από τις πηγές είναι ότι οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν την ύπαρξή της Κίνας. Σχετικά με το μετάξι ο Παυσανίας στα Ηλιακά (Β, 26.4) αναφέρει ότι «οι μίτοι δε, αφ’ ών τας εσθήτας ποιούσιν οι Σήρες, από ουδενός φλοιού, τρόπον δε έτερον γίνονται τοιόνδε: έστιν εν τη γη ζωύφιον σφισιν, όν σήρα καλούσιν Έλληνες, υπό δε αυτών Σηρών ‘άλλο πού τι και ου σηρ ονομάζεται».
Ο Στράβων επίσης (ΧΙ.1) παραπέμποντας στον Αρτεμίδωρο τον Αρτεμιτηνό πληροφορεί ότι οι Έλληνες βασιλείς της Βακτρίας υπέταξαν χώρες ανατολικά, «προς έω», «και δη και μέχρι Σηρών και Φρυνών εξέτεινα την αρχήν».
Πώς εξηγείτε ότι στην ελληνική γλώσσα η διαδικασίας παραγωγής φυσικού μεταξιού έγινε σηροτροφία, δηλαδή κινεζοτροφία;
Είναι σύνηθες το φαινόμενο, αγαθά που εισάγονται από τόπους μακρινούς χωρίς να συνοδεύονται από το όνομα που χρησιμοποιούσαν οι παραγωγοί ή χρήστες του, να ονοματίζονται με το όνομα του τόπου προέλευσής των. Αυτό μας λέει το παραπάνω παράδειγμα του Παυσανία, αλλά και άλλα, όπως π.χ. η «σινδών» ή «σινδόνη» των αρχαίων που ως λεπτό ύφασμα εισήχθη στη Μεσόγειο με το όνομα της χώρας Sind (Ινδία), όπου η καλλιέργεια του βαμβακιού αρχαιολογικά έχει τεκμηριωθεί από την 3η χιλιετία π.Χ. Στο φαινόμενο αυτό οφείλεται και η αναφορά στον χαλκό στις ευρωπαϊκές γλώσσες (Copper, cuivre, Kupfer κλπ.) που προέκυψε από το όνομα του τόπου προέλευσής του την Κύπρο (Cuprium aes στα λατινικά). Ακόμη πιο κοντά μας είναι η «σαγιονάρα» που μας την έφεραν οι ναυτικοί, γιατί με τη λέξη αυτή τους αποχαιρετούσαν στα γιαπωνέζικα λιμάνια οι ερωμένες τους ( sayonara στα γιαπωνέζικα σημαίνει «καλή αντάμωση». Επομένως, αφού το ζωύφιο που παράγει την σχετική ίνα το ονόμασαν «σήρα», είναι φυσικό η εκτροφή του μεταξοσκώληκα να ονομαστεί σηροτροφία.
Επηρέασε η κινεζική παραγωγή και εμπορία θαλασσινού αλατιού την Ελλάδα;
Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα είχε ποτέ ανάγκη να εισαγάγει αλάτι, αφού αυτό βρίσκεται σε αφθονία και δωρεάν στις βραχώδεις ακτές της. Αυτό μάλλον συνέβαλε στο να αναπτυχθεί από πολύ νωρίς η συστηματική παραγωγή και εμπορία του προς τη βόρεια κυρίως Ευρώπη.
Μπορεί σήμερα το σημαντικό ιστορικό και αρχαιολογικό παρελθόν Κίνας-Ελλάδας να φέρει τις χώρες ακόμα πιο κοντά;
Η εμπειρία που έχω από τις περιορισμένες επαφές μου με Κινέζους με κάνει να πιστεύω ότι ο σεβασμός και η εκτίμηση που δείχνουν προς την Ελλάδα οφείλεται ακριβώς στην αναγνώριση του αρχαίου πολιτισμού μας. Όταν πριν από λίγα χρόνια είχα προσκληθεί να δώσω διάλεξη στην Κινεζική πρεσβεία για τον πολιτισμό του Αιγαίου εντυπωσιάστηκα από τις εκατοντάδες ατόμων που την παρακολούθησαν. Γι’ αυτό πιστεύω ότι αυτό το βαθύ πολιτισμικό παρελθόν και των δύο χωρών μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη περαιτέρω δεσμών.
Υπάρχει ενδιαφέρον από Κινέζους τουρίστες να επισκεφθούν το Ακρωτήρι και πώς μπορεί αυτό να αυξηθεί στο μέλλον;
Το Ακρωτήρι δέχεται πάρα πολλούς Κινέζους επισκέπτες κάθε χρόνο και ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνεται. Μάλιστα κατά τους χειμερινούς μήνες, οπότε η ημερήσια επισκεψιμότητα περιορίζεται στα εκατό περίπου άτομα, η μέγιστη πλειονότητα των επισκεπτών είναι Κινέζοι. Αυτό το γεγονός μας κάνει να σκεφτόμαστε την έκδοση οδηγού στην κινεζική γλώσσα, αφού βεβαίως βρούμε κάποιον που θα εγγυάται καλής ποιότητας και σωστή μετάφραση.
