H Δρ Christina Lin συζητά με την κα Θεανώ-Δαμιάνα Αγαλόγλου
«Όσο για την ευλογημένη μάχη στο Παρίσι, αναλαμβάνουμε την ευθύνη για την επιχείρηση, ως εκδίκηση για τον αγγελιοφόρο του Θεού», δήλωσε ο Νάσερ μπιν Αλι αλ Άνσι για λογαριασμό της οργάνωσης Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στα γραφεία του Charlie Hebdo. Την επαύριο του χτυπήματος, τίθενται σκληρά ερωτήματα με πιο σημαντικό ίσως από αυτά ποιος θα είναι ο επόμενος στόχος. Ταυτόχρονα, τόσο η Κίνα όσο και η Ελλάδα καταδίκασαν το δραματικό γεγονός.
Από τη μία πλευρά, ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, απέστειλε συλλυπητήριο μήνυμα προς τον ομόλογό του της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ εκφράζοντας τα συλλυπητήρια για τα θύματα και τη συμπάθειά του προς τους τραυματίες και τις οικογένειες των θυμάτων. Από την άλλη πλευρά, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς δήλωσε: «Εκ μέρους του ελληνικού λαού, εκφράζω τη θλίψη και τον αποτροπιασμό μας για τη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι», προσθέτοντας ότι «όλοι οι Έλληνες αλληλέγγυοι προς τις οικογένειες των αθώων θυμάτων και θρηνούν μαζί με τους Γάλλους φίλους τους». Ο κ. Σαμαράς, μάλιστα, συμμετείχε με άλλους παγκόσμιους ηγέτες στη μεγάλη πορεία κατά της τρομοκρατίας στο Παρίσι.
Το Ισλαμικό Κράτος έχει τις ρίζες του στο 2002, όταν ο Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι ίδρυσε μια οργάνωση που ονομάζεται Tawhid wal-Jihad στα βόρεια του Ιράκ. Καθώς οι συγκρούσεις στο Ιράκ και τη Συρία συνεχίζονται, το Ισλαμικό Κράτος αποκτάει ολοένα και περισσότερα εδάφη. Πολλοί αναλυτές λένε ότι οι μελλοντικοί κίνδυνοι πηγάζουν από την επιθυμία των εξτρεμιστών να δημιουργήσουν ένα χαλιφάτο σε παγκόσμιο επίπεδο.Προσπαθώντας να αξιολογήσει τις εξελίξεις, το chinaandgreece μίλησε με τη διακεκριμένη εμπειρογνώμονα Δρα Christina Lin για το Ισλαμικό Κράτος και τις απειλές που θέτει στην Κίνα. Σύμφωνα με τον Δρα Lin «το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα έχουν κηρύξει τον πόλεμο κατά της Κίνας, και θα διεκδικήσουν τη Σιντζιάνγκ, ως μέρος ενός ισλαμικού χαλιφάτου».
Christina Lin
Η Δρ. Christina Lin είναι Fellow στο Κέντρο Διατλαντικών Σχέσεων τουΠανεπιστημίου Johns Hopkins-SAIS. Εξειδικεύεται στις σχέσεις της Κίνας με τη Μέση Ανατολή και το ΝΑΤΟ. Τα έτη 2013-2014 ήταν υπότροφος της Διατλαντικής Ακαδημίας στο German Marshall Fund και ερευνήτρια στο Washington Institute for Near East Policy. Η Δρ. Lin έχει εκτεταμένη εμπειρία από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, έχοντας ασχοληθεί με θέματα ασφαλείας της Κίνας, μεταξύ άλλων στο σχεδιασμό πολιτικής στο Υπουργείο Άμυνας, το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας και το Υπουργείο Εξωτερικών.
Ποια είναι η αντίδραση της Κίνας στο κάλεσμα των ΗΠΑ για κοινές στρατιωτικές δράσεις κατά του ισλαμικού κράτους;
Η Κίνα υποστηρίζει τις υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχικές προσπάθειες κατά του Ισλαμικού Κράτους, δεδομένου ότι αντιμετωπίζει τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην επαρχία Σιντζιάνγκ ενώ υπάρχουν κατά προσέγγιση 300 κινέζοι μαχητές στο Ισλαμικό Κράτος. Ωστόσο, η Κίνα ως χώρα που ανταγωνίζεται τις Ηνωμένες Πολιτείες στις εν εξελίξει διμερείς εντάσεις στον Δυτικό Ειρηνικό, δεν θα εντασσόταν σε μια συμμαχία υπό αμερικανική σημαία και θα προτιμούσε να διεξάγει κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό τη σημαία των Ηνωμένων Εθνών.
Πώς συμβάλει το Πεκίνο στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους;
Η Κίνα έχει προσφέρει εναέρια υποστήριξή προς τον ιρακινό στρατό εκτός πλαισίου του αμερικανικού συνασπισμού, και πιθανότατα θα συνεργαζόταν με τη σύμμαχό της το Ιράν, που ήδη διεξαγάγει αεροπορικές επιδρομές στο Ιράκ. Το Ιράν είναι επίσης είναι ένας πολύτιμος συνεργάτης στο υπό κινεζικής ηγεσίας μπλοκ ασφαλείας, τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης. Ήδη από τον Σεπτέμβριο η Κίνα και το Ιράν πραγματοποίησαν, από κοινού ναυτικές ασκήσεις στον Περσικό Κόλπο και ανακοίνωσαν στενότερους στρατιωτικούς δεσμούς για να σηματοδοτήσουν τη νέα δυναμική στάση της Κίνας για την προστασία των περιφερειακών συμφερόντων της.
Παράλληλα, το Πεκίνο θεωρεί ότι συμβάλει στον παγκόσμιο αγώνα κατά της τρομοκρατίας, καταπολεμώντας τους τζιχαντιστές εντός των συνόρων της. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, όταν οι ΗΠΑ ζήτησαν από τη Κίνα συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η Κίνα απάντησε ότι θα το έκανε πλήττοντας την εστία τους στη Σιντζιάνγκ. Για την Κίνα, η Σιντζιάνγκ είναι το βασικό μέτωπο στον πόλεμο της κατά της τρομοκρατίας, ενώ η Μέση Ανατολή ακολουθεί. Πράγματι, στο Γκουαντάναμο υπήρχαν 22 Κινέζοι Ουιγούροι κρατουμένοι που συνελέφθησαν να μάχονται για λογαριασμό της Αλ Κάιντα. Έτσι η Σιντζιάνγκ είναι το κύριο μέτωπο της Κίνας στη μάχη κατά της τρομοκρατίας.
Είναι το Ισλαμικό Κράτος μια πραγματική απειλή για την Κίνα;
Ναι, με πολλούς τρόπους, είναι περισσότερο από μια άμεση απειλή για την Κίνα παρά για τις ΗΠΑ ή την Ευρώπη. Γεωγραφικά είναι πολύ πιο κοντά στην Κίνα από ότι στις ΗΠΑ, ενώ το Πεκίνο εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη Μέση Ανατολή για τον ενεργειακό εφοδιασμό του. Αντίθετα, οι ΗΠΑ διαφοροποιούν τις πηγές τους. Το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα έχουν και οι δύο κηρύξει τον πόλεμο κατά της Κίνας, και ισχυρίζονται ότι η Σιντζιάνγκ είναι μέρος ενός ισλαμικού χαλιφάτου. Αυτή είναι μια άμεση απειλή για βασικά συμφέροντα της Κίνας, της εδαφικής ακεραιότητας, της εσωτερικής σταθερότητας, και της ενεργειακής ασφάλειας.
Η Σιντζιάνγκ είναι το καμάρι της εξωτερικής πολιτικής του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ στο πλαίσιο της αναβίωσης του Δρόμου του Μεταξιού και της δημιουργίας μίας τεράστιας οικονομικής ζώνης στην Ευρασία. Είναι το ένα έκτο ολόκληρης της ξηράς της Κίνας, τρεις φορές το μέγεθος της Γαλλίας, συνορεύει με οκτώ χώρες; του Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Ινδία, τη Ρωσία και διάφορες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Είναι επίσης ένας τόπος με στρατηγικά ορυκτά, καθώς και με πυρηνικές κεφαλές της Κίνας. Μεγάλο μέρος του χερσαίου ενεργειακού εφοδιασμού της Κίνας από την περιοχή της Κασπίας Θάλασσας και όλο και περισσότερο από τον Περσικό Κόλπο, διασχίζει την Σιντζιάνγκ προς την υπόλοιπη Κίνα.
Ως εκ τούτου, η σταθερότητα στην επαρχία αυτή είναι υψίστης σημασίας για την κινεζική ενεργειακή ασφάλεια. Το Δεκέμβριο το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα προώθησε τον κυβερνήτη Νουρ Μπέκρι της Σιντζιάνγκ ως επικεφαλής της ενέργειας της Κίνας, διορίζοντάς τον διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Ενέργειας.
Η Κίνα είναι επίσης ανήσυχη για τον αυξανόμενο συσχετισμό του Ισλαμικού Κράτους και κινεζικών ομάδων Ουιγούρων μαχητών όπως οι EΤΙΜ (The East Turkestan Islamic Movement) (ETIM) και TIP (Turkistan Islamic Party) για μελλοντικές επιθέσεις στο κινεζικό έδαφος. Η Κίνα βλέπει πως αυξάνονται οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην Σιντζιάνγκ και σε άλλα μέρη της χώρας τους τελευταίους 22 μήνες. Σε ένα άρθρο των Global Times του Δεκεμβρίου 2014, η εφημερίδα αποκάλυψε ότι οι προαναφερθείσες οργανώσεις έχουν προσθέσει το Ισλαμικό Κράτος στο όνομα τους για να σηματοδοτήσουν την πίστη τους και τη δραστηριοποίησή τους υπό την αιγίδα του Ισλαμικού Κράτους.
Ποια συγκεκριμένα μέτρα έχει λάβει η Κίνα για να εγγυηθεί την ασφάλεια των Κινέζων πολιτών;
Η κινεζική πολιτική απάντηση βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Κίνα έχει περίπου 15.000 πολίτες στο Ιράκ, αλλά δεν διαθέτει σήμερα μεγάλη στρατιωτική παρουσία για την προστασία τους. Η Κίνα ενισχύει την ασφάλεια για τους πολίτες της σε άλλες ζώνες συγκρούσεων, όπως το Νότιο Σουδάν αναπτύσσοντας κινεζικά στρατεύματα μάχης, υπό τη σημαία του ΟΗΕ. Όμως, τέτοια δύναμη δεν υπάρχει στο Ιράκ. Σε περίπτωση που οι πολίτες της Κίνας κινδυνεύσουν, το Πεκίνο πιθανόν θα προχωρήσει σε μια επιχείρηση εκκένωσης παρόμοια με αυτή της Λιβύης το 2011.
Συνεπώς, η Κίνα σιγά σιγά εντείνει τη στρατιωτική δράση στο Ιράκ, προχωρώντας σε αεροπορικές επιδρομές και διευρύνοντας τρόπους για κοινή στρατιωτική συνεργασία. Η Κίνα ήδη διεξάγει στρατιωτικές επεμβάσεις στο εξωτερικό με κοινές περιπολίες στον ποταμό Μεκόνγκ μεταξύ Μιανμάρ, Ταϊλάνδης και Λάος, μετά από την δολοφονία Κινέζων πολιτών το 2011. Θα ήταν πιθανό να αυξήσει τις αντιτρομοκρατικές δυνάμεις της στο Ιράκ. Οι παραδοσιακές ειδικές μονάδες της Κίνας, όπως οι καταδρομείς Snow Leopard (400 άνδρες) έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, και πέρυσι ο Πρόεδρος Σι ενίσχυσε τις αντιτρομοκρατικές δυνάμεις της χώρας με τη νέα μονάδα Falcon Commando, μια ταξιαρχία 5.000 ανδρών που προέρχονται από τη Λαϊκή Ένοπλη Αστυνομία.
Είναι επίσης ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι ειδικές δυνάμεις της Κίνας έχουν κερδίσει διεθνή αναγνώριση κατά τη διάρκεια των ετών. Το σώμα καταδρομέων Snow Leopard, μάλιστα, έχει αυξήσει το κύρος του με τη νίκη στο Διαγωνισμό πολεμιστών SOFEX που πραγματοποιήθηκε στην Ιορδανία τα τελευταία δύο χρόνια, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, και άλλους. Ο ρυθμός και το μέγεθος του στρατιωτικού εκσυγχρονισμού και η προβολή των δυνατοτήτων ισχύος της Κίνας συνεχίζουν να εκπλήσσουν τους παρατηρητές της. Έτσι, θα δούμε πιθανότατα μια διεύρυνση του στρατιωτικού ρόλου της Κίνας στο Ιράκ νωρίτερα από ότι αναμένουν τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Παράλληλα, θα παρατηρήσουμε πιθανώς την επέκταση της κινεζικής ναυτιλιακής παρουσίας στα ανοικτά των ακτών της Συρίας στην Ανατολική Μεσόγειο με τις προγραμματισμένες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τη Ρωσία εντός του τρέχοντος έτους. Έχω γράψει ένα σχετικό κεφάλαιο στο βιβλίο Η Ανατολική Μεσόγειος σε Μετάβαση: Πολυπολικότητα, Πολιτική και Ισχύς που εμπιμελήθηκαν οι κκ. Σπυρίδων Ν. Λίτσας από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Αριστοτέλης Τζιαμπίρης από Πανεπιστήμιο του Πειραιά (Ashgate, Απρίλιος 2015). Αυτό το κεφάλαιο διερευνά τον τρόπο με τον οποίο τα ενεργειακά συμφέροντα επηρεάζουν την ενεργή πολιτική της Κίνας στην περιοχή.
