Καθηγητής Νικήτας Νικητάκος
Με επίκεντρο την πειρατεία και το ρόλο της ναυτιλιακής ασφαλείας, ο κ. Νικήτας Νικητάκος, καθηγητής στο τμήμα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επισκέπτης καθηγητής στο Ναυτιλιακό Πανεπιστήμιο της Σανγκάης μιλάει στο chinaandgreece.com και τον κ. Κώστα Παπανικολάου. Συγκεκριμένα, σχολιάζει τον τρόπο με τον οποίο δρουν οι πειρατές και εστιάζει στο ρόλο της Κίνας για την καταπολέμησή του προβλήματος, ιδίως στη Νοτιοανατολική Ασία. Επίσης, αξιολογεί την πρόσφατη ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ και τι μπορεί αυτή να σημαίνει για την ελληνική ναυτιλία.
Η πειρατεία είναι μία από τις σημαντικότερες απειλές για τη ναυτιλιακή ασφάλεια. Ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο?
Αυτή τη στιγμή δύο είναι τα κυριότερα κέντρα που πραγματοποιείται η πειρατεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πρώτη ζώνη αφορά τη Δυτική Αφρική και κυρίως τη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Νιγηρίας. Η δεύτερη και κυριότερη ζώνη αφορά τη θαλάσσια περιοχή στο στενό της Μάλακα που βρίσκεται ανάμεσα στην Ινδονησία και στη Μαλαισία. Η βασική διαφορά των δύο περιοχών είναι ότι στην περιοχή της Δυτικής Αφρικής οι πειρατές απάγουν το πλήρωμα ή και τους επιβάτες και έπειτα ζητούν λύτρα για την απελευθέρωσή τους. Στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας οι πειρατές, αφαιρούν το εμπόρευμα και τα καύσιμα των πλοιαρίων και τα μεταπωλούν στη μαύρη αγορά.
Ο έλεγχος της πειρατείας ιδιαίτερα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας είναι ένα ιδιαίτερο δύσκολο έργο καθώς τα θαλάσσια περάσματα είναι πολύ στενά ενώ η τακτική των πειρατών είναι ιδιαιτέρως ευέλικτη. Στη Δυτική Αφρική η αντιμετώπιση της πειρατείας από τις ναυτιλιακές εταιρείες πραγματοποιείται κυρίως με τη χρήση ένοπλων ιδιωτικών φρουρών χωρίς να υφίσταται παρουσία κρατών και διεθνών οργανισμών. Αντιθέτως στο στενό της Μάλακα όπου και το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, καταγράφεται παρουσία του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας και χρήση συστημάτων παρακολούθησης και εποπτείας όπως το Marine Electronic Highway.
Ποιος ο ρόλος της Κίνας στη διατήρηση της ναυτιλιακής ασφάλειας στην Ασία?
O ρόλος της Κίνας στη διατήρηση της ναυτιλιακής ασφάλειας είναι ιδιαίτερα κρίσιμος. Η διατήρηση της ναυτιλιακής ασφάλειας αποτελεί σημαντικό συστατικό στοιχείο για την προώθησης της πρωτοβουλίας της Κίνας «Μία Ζώνη – Ένας Δρόμος». H πρωτοβουλία αυτή εμπεριέχει τη διάνοιξη εμπορικών οδών που θα συνδέουν τη Κίνα με την περιοχή της Ευρασίας είτε μέσω ξηράς είτε μέσω της θαλάσσιας οδού της Νοτιοανατολικής Ασίας. Βέβαια ιδιαίτερα όσον αφορά τη θαλάσσια οδό, που είναι και η κρισιμότερη, οι προστριβές της Κίνας με τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας δημιουργούν εμπόδια στο Πεκίνο αναφορικά με την υλοποίηση της στρατηγικής. Οι χώρες αυτές συχνά παρεμποδίζουν το εμπόριο προς τη Κίνα και έτσι συχνά δημιουργούνται προβλήματα. Η θαλάσσια περιοχή του στενού της Μάλακα αποτελεί ιδιαίτερα κρίσιμη ζώνη για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Κίνας και οι όποιες προστριβές παρουσιάζονται, μπορούν εύκολα να εξελιχθούν σε σημαντικές κρίσεις.
Πώς αξιολογείτε την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ? Ποια η σημασία της για την ελληνική ναυτιλία;
Η επένδυση της COSCO στον Πειραιά είναι ιδιαίτερη σημασίας για τη κινέζικη στρατηγική διάνοιξης εμπορικών οδών προς την Ευρώπη. Εάν αυτό το στοιχείο συνδυαστεί με την μετατροπή της διώρυγας του Σουέζ σε διπλής κατεύθυνσης, η Ανατολική Μεσόγειος αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το Πεκίνο. Επιπρόσθετα η Κίνα ενδιαφέρεται και για άλλα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου που μαζί με τον Πειραιά μπορούν να αποτελέσουν τις βασικές πύλες διακίνησης κινέζικων εμπορευμάτων προς την Ευρώπη.
Η παραχώρηση δικαιωμάτων του ΟΛΠ αποτελεί επιπρόσθετα σημαντική επένδυση για την ελληνική ναυτιλία αλλά για την ελληνική οικονομία γενικότερα. Βέβαια κατά τη γνώμη μου, εάν οι ελληνικές αρχές ήθελαν η επένδυση να έχει ακόμα μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία, θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε μία κοινή επένδυση με τη COSCO όσον αφορά την αξιοποίηση του Πειραιά και όχι να προχωρήσουν σε μία παραχώρηση δικαιωμάτων όπως και έγινε.
