Η αναγνώριση ή όχι της Κίνας ως οικονομία της αγοράς στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος για το 2016. Η στάση που θα κρατήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κομβική για την Κίνα στην προσπάθειά της να αποκτήσει το καθεστώς αυτό. Καθώς το ζήτημα είναι αμφιλεγόμενο στην Ευρώπη με κάποιες χώρες να συμφωνούν και άλλες να διαφωνούν, βρίσκεται σε εξέλιξη δημόσια διαβούλευση με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το chinaandgreece.com προσπαθεί να σκιαγραφήσει και να καταγράψει τις σημαντικότερες λεπτομέρειες του θέματος
Μπορεί η Κίνα να αποκτήσει νομικά καθεστώς οικονομίας της αγοράς;
Η Κίνα έγινε δεκτή ως μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου το 2001. Σύμφωνα με το άρθρο 15 του κανονισμού του ΠΟΕ, στα τέλη του 2016 παύει να ισχύει το καθεστώς μη οικονομίας της αγοράς για την Κίνα. Αυτό ανοίγει θεωρητικά το δρόμο ώστε να της αναγνωριστεί καθεστώς οικονομίας της αγοράς. Ωστόσο, βρίσκεται σε εξέλιξη έντονη νομική συζήτηση για το κατά πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό πριν εκπληρώσει η Κίνα όλα τα απαραίτητα κριτήρια.
Ποια η σημασία της αναγνώρισης της Κίνας ως οικονομία αγοράς από την ΕΕ;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βάσει μεγέθους αγοράς αλλά και εμπορικής ισχύος εξαιρετικά σημαντικό μέλος του ΠΟΕ. Η αναγνώριση της Κίνας ως οικονομία αγοράς από την Ευρώπη, θα επηρεάσει ίσως και άλλα μέλη του Οργανισμού να πράξουν το ίδιο. Όσον αφορά τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, οι διαπραγματεύσεις με τη Κίνα για τα εν λόγω εμπορικά και οικονομικά ζητήματα, θα είναι ενδεικτικές της στρατηγικής και των επιδιώξεών της.
Ποια είναι τα δυνητικά οφέλη για την Ευρωπαϊκή Ένωση εάν αναγνωρίσει τη Κίνα ως οικονομία της αγοράς;
Σε άμεσο επίπεδο μία τέτοια κίνηση σίγουρα θα διεύρυνε και θα εμβάθυνε ακόμη περισσότερο την ήδη ενισχυμένη εμπορική και επενδυτική σχέση μεταξύ της Ευρώπης και της Κίνας. Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρούν αρχικά ότι οι κινεζικές επενδύσεις θα παρουσιάσουν σημαντική αύξηση σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενισχύοντας το επιχειρηματικό περιβάλλον και την απασχόληση. Επιπρόσθετα θεωρείται ότι μέσω της αναγνώρισης, το Πεκίνο θα προωθήσει και θα διευρύνει ακόμη περισσότερο τη συμμετοχή κινεζικών επιχειρήσεων στο επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ το οποίο αποτελεί βασικό πυλώνα των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης. Τέλος, επειδή το ζήτημα αυτό δεν θεωρείται αμιγώς οικονομικό αλλά έχει πολιτικές διαστάσεις, αναμένεται βελτίωση των σινοευρωπαϊκών σχέσεων σε πολιτικό πεδίο.
Υπάρχουν δυνητικές αρνητικές συνέπειες για την ΕΕ εάν αναγνωρίσει τη Κίνα ως οικονομία αγοράς;
Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης θεωρούν ότι μία αναγνώριση της Κίνας ως οικονομία της αγοράς χωρίς να έχει πραγματοποιήσει ακόμη το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που οφείλει, θα έχει αρνητικές συνέπειες για τον ευρωπαϊκό βιομηχανικό τομέα αλλά και για άλλους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Το κύριο επιχείρημα αφορά το γεγονός ότι με την αναγνώριση θα αφαιρεθεί άμεσα το δικαίωμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη μέλη της να επιβάλλουν προστατευτικά μέτρα υπέρ των ευρωπαϊκών προϊόντων και κατά των κινεζικών εισαγωγών λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού. Οι περισσότερο μετριοπαθείς υποστηρικτές αυτής της άποψης στην Ευρώπη, θεωρούν ότι θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει στην αναγνώριση υ, αρκεί να λάβει τις κατάλληλες εγγυήσεις από τις κινεζικές αρχές ότι θα προχωρήσουν στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων ώστε να μετατραπεί η Κίνα σε μία πραγματικά φιλελεύθερη οικονομία της αγοράς.
Πώς εξελίσσεται η συζήτηση εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Έως τώρα οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι θετικά διακείμενες στην αναγνώριση της Κίνας ως οικονομία της αγοράς. Παρόλο που εκφράζονται διαφωνίες και ερωτηματικά από διάφορες πλευρές ιδίως αναφορικά με την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι θεσμοί θεωρούν ότι με την επικύρωση της αναγνώρισης οι θετικές συνέπειες θα υπερέχουν των αρνητικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωπαϊκής ηπείρου όπως η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία είναι υποστηρικτικές προς την αναγνώριση της Κίνας ως οικονομία αγοράς. Ωστόσο, υπάρχουν και ισχυρές χώρες που διαφωνούν όπως η Ιταλία.
Κωνσταντίνος Παπανικολάου
