François Godement
Ένας από τους πιο σημαντικούς Ευρωπαίους διανοητές για θέματα Κίνας, ο Διευθυντής του Προγράμματος Ασίας και Κίνας του European Council on Foreign Relations (ECFR) και Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Sciences Po στο Παρίσι, François Godement δίνει συνέντευξη στο chinaandgreece.com. Μεταξύ άλλων, συζητά για την αστάθεια στo κινεζικό χρηματιστήριο και κατά πόσον μπορεί αυτή να συνδεθεί με την ελληνική κρίση. Αναφέρεται, επίσης, στην προοπτική για περισσότερες κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα και αναλύει το ρόλο νέων χρηματοπιστωτικών εργαλείων όπως η Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων (Asia Investment and Infrastructure Bank – AIIB) και η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS.
Μπορεί η αστάθεια στο κινεζικό χρηματιστήριο να συνδεθεί με την ελληνική κρίση και τους φόβους για Grexit;
Κατά μία έννοια ναι, γιατί η αρχή της πτώσης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης στις 15 Ιουνίου, έλαβε χώρα σχεδόν ταυτόχρονα με το αίτημα της Ελλάδας να καθυστερήσει την αποπληρωμή του χρέους της. Όμως, η σύνδεση αυτή δεν είναι τόσο πολύ οικονομική όσο ψυχολογική. Οι Κινέζοι επενδυτές διακατέχονται συχνά από μία πολύ αρνητική αντίληψη για την Ευρώπη. Στα μέσα Ιουνίου, η προοπτική ενός Grexit και το ενδεχόμενο μετάδοσης της κρίσης σε άλλες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαινόταν πιθανό, σε μια επανάληψη του 2008. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πιο σημαντική εξωτερική αγορά για την Κίνα. Πρόσφατα, όμως, δεν ήταν πολύ δυναμική για το Πεκίνο τόσο λόγω μικρότερης ευρωπαϊκής ζήτησης όσο και επειδή το γιουάν ανέβηκε σε σχέση με το ευρώ. Βέβαια, κυριαρχούν οι ενδογενείς λόγοι. Η αγορά της Σαγκάης είχε αυξηθεί κατά 150% μέσα σε ένα χρόνο ενώ η κινεζική οικονομία επιβραδυνόταν. Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί το ατύχημα.
Ψάχνει η Κίνα εναλλακτικές λύσεις αναφορικά με τις επενδύσεις της στην Ελλάδα – συνεκτιμώντας την τρέχουσα πολιτική αστάθεια;
Για τους ξένους επενδυτές, όπως για παράδειγμα οι Κινέζοι, η κατάσταση στην Ελλάδα είναι σήμερα πολύ διαφορετική σε σχέση με το 2010. Τότε η Αθήνα είχε ανάγκη από αγοραστές – πρακτικά σε χαμηλές τιμές – για το χρέος της. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν συγκεντρώσει ένα πολύ μεγάλο τμήμα του χρέους . Συνεπώς, το θέμα πλέον είναι η αποπληρωμή και η μετάθεση των πληρωμών ή η μείωση του χρέους. Εδώ η Κίνα δεν έχει συμμετοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν γλίτωσε το κούρεμα των ομολόγων από αγορές ελληνικού χρέους που είχε κάνει το 2010. Το κούρεμα στιγμάτισε την Ελλάδα. Όμως, η συζήτηση επικεντρώνεται πλέον στις επενδύσεις στην Ελλάδα. Με δεδομένη την αναταραχή στη Μέση Ανατολή και το φόβο παρόμοιων εξελίξεων στην Αίγυπτο (και πάλι υπάρχουν απαισιόδοξες εκτιμήσεις από Κινέζους που θέλουν να αποφύγουν το ρίσκο) το Πεκίνο αποφάσισε να είναι ο Πειραιάς το τερματικό σημείου του Θαλάσσιου Δρόμου του Μεταξιού.
Βέβαια, φοβάμαι ότι η δυσκολία που αντιμετωπίζει η Κίνα να κατανοήσει την πολιτική λογική της ελληνικής κυβέρνησης, δεν ενθαρρύνει περαιτέρω επενδύσεις. Η κινέζικη κυβέρνηση έχει αντιληφθεί ότι η ρητορική της εθνικοποίησης του λιμανιού στον Πειραιά έχει παύσει να ισχύει αλλά την ίδια στιγμή αντιλαμβάνεται, επίσης, τη σημασία της πολιτικής αστάθειας και της μικρότερης επιρροής που μπορεί να ασκήσει στην Ελλάδα σε σχέση με τους Ευρωπαίους δανειστές της.
Θα μπορούσε η Κίνα να δώσει δάνεια στην Ελλάδα μέσω εργαλείων όπως η Νέα Νέα Τράπεζα των BRICS Ανάπτυξης και AIIB;
Αυτή είναι ενδιαφέρουσα ερώτηση. Ο Δρόμος του Μεταξιού και η στρατηγική που ονομάζεται «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» εκτείνονται προς τη Μεσόγειο. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι πρόκειται για μεγάλη διαδρομή. Η Κίνα πρέπει, ακόμα, να παρακολουθεί τη συζήτηση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (του οποίου αποτελεί χρηματοδότη, αν και όχι μεγάλο) για πιθανή απομείωση του ελληνικού χρέους. Θα μπορούσα να πω πως το Πεκίνο μπορεί ενδιαφερθεί για επενδύσεις και έργα υποδομής, αλλά όχι για δανεισμό τον οποίο θεωρεί πολιτικό ρίσκο.
