Dr Dan Steinbock
Συζήτηση με τον Δρα Dan Steinbock
Η Ελλάδα έχει γίνει ξανά το επίκεντρο της διεθνούς προσοχής. Το αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου 2015, θα καθορίσει αν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α θα έχει την ευκαιρία να κυβερνήσει τη χώρα είτε μόνος του είτε σχηματίζοντας κυβέρνηση συνεργασίας. Μία από τις χώρες που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις είναι η Κίνα, καθώς οι επενδύσεις της στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικές. Για να αξιολογήσει την τρέχουσα κατάσταση και να συζητήσει το ενδεχόμενο αλλαγών το chinaandgreece προσέγγισε τον διεθνώς αναγνωρισμένο αναλυτή Δρα Dan Steinbock. Ο Δρ Steinbock είναι Διευθυντής Ερευνών Διεθνούς Επιχειρηματικότητας στο India, China and America Institute (ΗΠΑ) και επισκέπτης στο Shanghai Institutes for International Studies (Κίνα) και το Κέντρο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σιγκαπούρη).
Γιατί είναι σημαντική η Ελλάδα για την Κίνα;
Οι σινοελληνικές σχέσεις έχουν πολύ σημαντικό ιστορικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό υπόβαθρο. Ωστόσο, οι διμερείς σχέσεις εισήλθαν σε ένα νέο στάδιο την επαύριο της μεγάλης ύφεσης των ετών 2008-2009, για δύο λόγους. Από τη μία πλευρά, η Κίνα απολάμβανε ένα διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης για μια δεκαετία και εισερχόταν σε μια νέα φάση ανάπτυξης. Στο παρελθόν, το Πεκίνο είχε βασιστεί κυρίως στις άμεσες ξένες επενδύσεις που έρχονταν στην Κίνα. Αλλά τώρα οι κινεζικές άμεσες ξένες επενδύσεις θα άρχιζαν να μετακινούνται προς το εξωτερικό. Καθώς η Κίνα είναι σημαντικός οικονομικός και τεχνολογικός εταίρος, η Ευρώπη δε θα μπορούσε παρά να έχει κεντρικό ρόλο για τις κινεζικές επενδύσεις.
Από την άλλη πλευρά, στον απόηχο της παγκόσμιας κρίσης, οι προβληματικές οικονομίες της Νότιας Ευρώπης έβλεπαν με καλό μάτι την προσέλκυση επενδύσεων από την Κίνα. Οι προσπάθειες αυτές επιταχύνθηκαν δραστικά στην Ευρωζώνη μετά την κρίση του δημόσιου χρέους που κορυφώθηκε την άνοιξη του 2010. Αντίθετα με όσα πίστευαν οι περισσότεροι, είχα τότε υποστηρίξει, κατά ειρωνεία της τύχης, ότι η Τρόικα θα επιτάχυνε τη μακροχρόνια παρακμή της Ευρώπης. Και ότι, ως αποτέλεσμα των πολιτικών των Βρυξελλών, «βίαιες διαδηλώσεις θα μπορούσαν να εξαπλωθούν από την Αθήνα, τη Λισαβόνα, τη Μαδρίτη και τη Ρώμη ..»
Κατά την περίοδο αυτή η Κίνα άρχισε να επεκτείνει την παρουσία της στον Πειραιά και η κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία COSCO υπέγραψε σύμβαση διάρκειας 35 ετών με το ελληνικό δημόσιο αποκτώντας τον έλεγχο σε δύο προβλήτες εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι. Εν συντομία, ο Πειραιάς άρχισε να λειτουργεί ως πύλη προς τα Βαλκάνια και τις οικονομίες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης
Τι μπορεί να σημαίνει μια νίκη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α για τις κινεζικές επενδύσεις;
Αν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α κερδίσει τις επικείμενες ελληνικές εκλογές και κυβερνήσει είτε μόνος του είτε μέσω ενός συνασπισμού, πρωταρχικό μέλημα του θα είναι η εγχώρια οικονομία. Ως εκ τούτου, θα επιδιώξει να εφαρμόσει ένα ευρύ πακέτο μέτρων κοινωνικής πολιτικής στο εσωτερικό της χώρας. Σε διεθνές επίπεδο, θα προσπαθήσει να λάβει μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Και τα δύο βρίσκουν για την ώρα την Τρόικα αντίθετη.
Η Κίνα είχε ξεκινήσει συνομιλίες με την Αθήνα, όταν το ΠΑ.ΣΟ.Κ ήταν ακόμα στην εξουσία. Η διμερής συνεργασία προωθήθηκε ακόμα περισσότερο υπό την καθοδήγηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και της Νέα Δημοκρατίας. Αν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α αναλάβει, το πιο πιθανό σενάριο είναι πως το Πεκίνο θα επιδιώξει να συνεχίσει τη συνεργασία με την Αθήνα και η Αθήνα θα κάνει το ίδιο με το Πεκίνο.
Σε περίπτωση εκλογικής νίκης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, το κύριο μέλημα του Αλέξη Τσίπρα θα είναι να πείσει τις αγορές ότι η προσέγγιση του κόμματός του για τη διευθέτηση του χρέους μπορεί να αποδειχθεί σταθεροποιητική και βιώσιμη μακροπρόθεσμα. Με δεδομένο ότι το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 30%, και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ υπερβαίνει το 190%, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α θα προσπαθήσει να στηριχθεί φυσιολογικά στο γεγονός ότι οι αρχικές προβλέψεις της Τρόικας ήταν προβληματικές. Και επίσης στο ότι η πολιτική των Βρυξελλών ήταν λανθασμένη και πως τα τελευταία χρόνια η de facto κατάθλιψη που επικρατεί στην Ελλάδα δεν μπορεί να οδηγήσει σε σταθερότητα ή βιωσιμότητα. Αυτά αφορούν και το πακέτο διάσωσης του 2012, που δεν εξυπηρετούσε τόσο την αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος από την Τρόικα όσο την εξασφάλιση χρόνου για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ιταλία και την Ισπανία.
Από τη στιγμή που η εγχώρια οικονομία αποτελεί την ουσία του προβλήματος, ζωτικής σημασίας για τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α είναι το διεθνές περιβάλλον να διευκολύνει και να υποστηρίξει τις νέες αλλαγές στη χώρα. Οι σινοελληνικές σχέσεις θα αποτελέσουν σημαντική παράμετρο. Και υπάρχει ένα σχετικό ιστορικό προηγούμενο. Πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, ο Πρόεδρος Λούλα ανέλαβε την εξουσία στη Βραζιλία σε μια πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση και κάτω από μεγάλη πίεση από τους εγχώριους και διεθνείς πιστωτές. Πρώτον, ο ίδιος επικεντρώθηκε στην σταθεροποίηση των αγορών. Και δεύτερον, διεύρυνε και εμβάθυνε τις εμπορικές σχέσεις της Βραζιλίας με την Κίνα. Στο τέλος, τόσο η Βραζιλία και η Κίνα αποκόμισαν τεράστια οφέλη.. Στην Ελλάδα, το ερώτημα είναι αν μπορεί ο κ Τσίπρας να αντιγράψει την επιτυχία του Προέδρου Λούλα!
Πώς αξιολογείτε τις πολιτικές της Κίνας μετά τη σύνοδο του Βελιγραδίου;
Στα μέσα Δεκεμβρίου 2014 ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ μίλησε στους 16 ηγέτες από τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Για να τονώσει τη συνεργασία και τις οικονομίες των χωρών αυτών, το Πεκίνο δημιούργησε επίσης ένα νέο ταμείο επενδύσεων με αποθεματικό €2.400.000.000. Στο Βελιγράδι επιτεύχθηκε συμφωνία για τη διασύνδεση της Κίνας με την Ευρώπη μέσω θάλασσας και ξηράς πάνω στη βάση μιας σιδηροδρομικής γραμμής Ουγγαρίας-Σερβίας και του λιμανιού του Πειραιά. Είχαν προηγηθεί πολλές προσπάθειες από το 2012 μεταξύ Κίνας και χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όταν το Πεκίνο ανακοίνωσε τη δημιουργία πιστωτικής γραμμής 10.000.000.000 δολαρίων για την περιοχή.
Όσοι Ευρωπαίοι ασκούν κριτική στην Κίνα ισχυρίζονται ότι με την πολιτική της «διαιρεί της Ευρώπη» και, αντί των διμερών ή ακόμη και πολυμερών περιφερειακών συμφωνιών, θεωρούν πως οι Βρυξέλλες πρέπει να μιλήσουν με το Πεκίνο με τη λογική της «Ηνωμένης Ευρώπης». Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη διασπάται από μόνη της. Η φορολογικά πιο σταθερή Βόρεια Ευρώπη, η προβληματική Νότια Ευρώπη και οι μεταβατικές οικονομίες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης χαρακτηρίζονται από πολύ διαφορετικά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και παραγωγικότητας. Συνεπώς, η ατζέντα και οι στόχοι τους διαφέρουν.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η Ευρώπη χρειάζεται απεγνωσμένα τις κινεζικές άμεσες επενδύσεις για το κεφάλαιο και την απασχόληση. Με τη σειρά της, η Κίνα έχει ανάγκη την ευρωπαϊκή τεχνογνωσία για να υποστηρίξει τη μετάβασή της σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξης. Μετά τη Σύνοδο του Βελιγραδίου, οι προσπάθειες της Κίνας να χτίσει και να επεκτείνει τις πύλες της στην Ευρώπη, διευρύνονται. Αυτό θα είναι θετικό και για τις δύο πλευρές. Οι προσπάθειες αυτές αποτελούν, επίσης, αναπόσπαστο μέρος της νέας μεγάλης στρατηγικής της Κίνας. Στην εποχή του Σι Τζινπίνγκ και του Λι Κετσιάνγκ, το Πεκίνο επενδύει περισσότερο από ποτέ στην περιφερειακή ολοκλήρωση και διασύνδεση, που σίγουρα χρειάζονται όλο και περισσότερο στον πολυπολικό κόσμο της οικονομίας μας.
