Η μακρόχρονη διεξαγωγή συστηματικής έρευνας από το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ* (Ι.Η.Δ.Λ.) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.), στο Ηράκλειο Κρήτης, έχει αποφέρει πρωτοποριακά ερευνητικά και τεχνολογικά επιτεύγματα. Η μέχρι σήμερα ενεργός συμμετοχή του σε προγράμματα και πρωτοβουλίες που συνδυάζουν εφαρμογές τεχνολογίας στην τέχνη και τον πολιτισμό έχει οδηγήσει σε σημαντικές συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η καινοτόμος τεχνική καθαρισμού της επιφάνειας των μαρμάρων με λέιζερ–οι οποίες χρησιμοποιούνται στον καθαρισμό των Μαρμάρων της Ακρόπολης Αθηνών- έχει προσεγγίσει το κινεζικό ενδιαφέρον. Στην ανάπτυξη κοινού ερευνητικού εργαστηρίου που θα επικεντρωθεί στις ειδικές ανάγκες ανάλυσης, διάγνωσης και συντήρησης των μνημείων της Κινέζικης Πολιτιστικής Κληρονομιάς συμφώνησαν η Ελλάδα και η Κίνα. Για τα οφέλη αυτού του εγχειρήματος αλλά και για τις δυνατότητες της περαιτέρω συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, μιλούν στο chinaandgreece.com, η Δρ. Παρασκευή Πουλή, μέλος του επιστημονικού προσωπικού του Ι.Η.Δ.Λ.-Ι.Τ.Ε. και ο κ. Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, εκπρόσωπος του δικτύου διάχυσης τεχνολογίας του Ι.Τ.Ε.- ΠΡΑΞΗ και υπεύθυνος για θέματα διεθνούς συνεργασίας.
Πώς προέκυψε η ιδέα προσέγγισης του Μουσείου του Ανακτόρου της Απαγορευμένης πόλης του Πεκίνο, τι ακριβώς συμφωνήθηκε και η συνεργασία η οποία προέκυψε εντάσσεται σε μια γενικότερη πολιτική εξωστρέφειας του Ι.Τ.Ε. και συγκεκριμένα του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ;
Η συνεργασία προέκυψε μετά από συστηματική επαφή που έκανε το Ινστιτούτο παρουσιάζοντας στην Κίνα την τεχνολογία αιχμής η οποία αναπτύσσεται στην Ελλάδα. Σημαντικό ρόλο στην προσέγγιση αυτή έπαιξε το γραφείο διαμεσολάβησης του ΙΤΕ, ΠΡΑΞΗ, το οποίο με την καθοδήγηση του υπεύθυνου για θέματα διεθνούς συνεργασίας, κ. Επαμεινώνδα Χριστοφιλόπουλου, επισκέφτηκε το 2013 το Μουσείο της Απαγορευμένης Πόλης και παρουσίασε την ερευνητική δραστηριότητα του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ και έκτοτε συνέβαλε ουσιαστικά στη δημιουργία μιας εποικοδομητικής σχέσης με την Κινέζικη αντιπροσωπεία. Με αφετηρία την ενημέρωση αυτή, εκδηλώθηκε σταδιακά το κινεζικό ενδιαφέρον για την διάγνωση, διάσωση, τεκμηρίωση και συντήρηση εκθεμάτων που βρίσκονται στο Μουσείο της Απαγορευμένης Πόλης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρόσφατη επίσκεψη της αντιπροσωπείας του Μουσείου στο ΙΗΔΛ-ΙΤΕ στο Ηράκλειο και στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα.
Η κινεζική αντιπροσωπεία με επικεφαλής την Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Μουσείου του Ανακτόρου Καθηγήτρια κα. Song Jirong, συνοδευόμενη από το διευθυντή, υποδιευθυντή και ερευνητές του Τμήματος Συντήρησης του Μουσείου, πραγματοποίησε επίσκεψη στις 6, 7 και 8 Ιουνίου 2015 στο Ηράκλειο Κρήτης και την Αθήνα, προσκεκλημένη από το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ. Η επίσκεψη αυτή αποτέλεσε μια μοναδική ευκαιρία γνωριμίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας με κοινό στόχο την μελέτη και ανάδειξη της μοναδικής Πολιτισμικής Κληρονομιάς των δύο χωρών και επισφραγίστηκε με τη συμφωνία ανάπτυξης κοινού ερευνητικού εργαστηρίου που θα επικεντρωθεί στις ειδικές ανάγκες ανάλυσης, διάγνωσης και συντήρησης των μνημείων της Κινέζικης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ουσιαστικά στόχος είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ουσιαστική συνεργασία και ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των ερευνητικών ομάδων των δύο χωρών, να προσεγγισθούν συστηματικά οι προκλήσεις συντήρησης της κινέζικης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, να διερευνηθούν οι βέλτιστες συνθήκες και παράμετροι για μελέτη και συντήρηση των αντικειμένων αυτών, να αναπτυχθούν από κοινού οι αντίστοιχες μεθοδολογίες και να κατασκευασθούν συστήματα προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις της κινέζικης ΠΚ. Επίσης είναι σημαντική η εκπαίδευση των συντηρητών στις νέες τεχνολογίες, στις μεθοδολογίες και στα συστήματα που θα αναπτυχθούν καθώς και διαρκής επιστημονική και τεχνική υποστήριξη από μεριάς ΙΗΔΛ-ΙΤΕ.
Το όλο εγχείρημα αποτελεί μία από τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες του Ινστιτούτου που έχουν σκοπό την βέλτιστη αξιοποίηση τεχνογνωσίας και τεχνολογιών που έχουν αναπτυχθεί στο ΙΗΔΛ-ΙΤΕ ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση της Κίνας. Αξίζει να σας αναφέρουμε μία αντίστοιχη συνεργασία που αναπτύσσεται μεταξύ του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ και του Ινστιτούτου Νέων Μορφών Ενέργειας (Institute of New Energy Shenzhen – INE) στο Shenzhen της Κίνας που θεμελιώθηκε με ανταλλαγή επισκέψεων των διευθυντών των δύο Ινστιτούτων, Καθηγητή Σπύρου Χ. Αναστασιάδη του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ και Δρ. Samuel Mao του INE.
Ποια θα είναι τα συνολικά οφέλη για τη χώρα μας από τη συγκεκριμένη συνεργασία;
Η συνεργασία με το Μουσείο του Ανακτόρου έχει θετικό αντίκτυπο στην εδραίωση της διεθνούς παρουσίας του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ και της χώρας μας στον χώρο της χρήσης εξειδικευμένων και πρωτοπόρων συσκευών και τεχνικών Διάγνωσης, Ανάλυσης και Συντήρησης της Πολιτισμικής Κληρονομιάς πέραν και παράλληλα με τα όποια οικονομικά οφέλη. Επίσης, προσδοκούμε να δημιουργήσει σταδιακά εξειδικευμένες θέσεις εργασίας στον χώρο της επιστήμης και τεχνολογίας στην Πολιτισμική Κληρονομιά, ένα χώρο όπου η χώρα μας αλλά και το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ συγκεκριμένα, έχει την δυναμική πρωτοπορίας σε διεθνές επίπεδο.
Στα πλαίσια των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του Ι.Η.Δ.Λ.-Ι.Τ.Ε. σχετικά με την παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης σε συντηρητές και φοιτητές στην επιστήμη της συντήρησης, θα ήταν εφικτή μια περαιτέρω συνεργασία με το Μουσείο του Ανακτόρου της Απαγορευμένης Πόλης του Πεκίνου ή και άλλους κινεζικούς οργανισμούς με τη μορφή ίσως της ανταλλαγής εργαζομένων μεταξύ των δυο ιδρυμάτων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την προκήρυξη υποτροφιών ή και άλλων μορφών εκπαιδευτικής συνεργασίας με σκοπό την ανταλλαγή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας;
Αυτός είναι ένας από τους στόχους του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ, το οποίο τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται ενεργά στον χώρο της εξειδικευμένης εκπαίδευσης νεαρών επιστημόνων (young scientists) και συντηρητών στις νέες τεχνολογίες αιχμής που αναπτύσσονται στα εργαστήρια του. Συγκεκριμένα το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ παρέχει τις εξής δυνατότητες αναφορικά με την εκπαίδευση στον χώρο της Πολιτισμικής Κληρονομιάς:
- Α) σύντομα εκπαιδευτικά προγράμματα (διάρκειας μίας-δύο εβδομάδων) τα οποία εισαγάγουν στις τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί στο ΙΗΔΛ-ΙΤΕ με έμφαση την εφαρμογή τους σε πραγματικά προβλήματα ανάλυσης και συντήρησης τόσο στο εργαστήριο όσο και επί τόπου σε επιλεγμένα μνημεία. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί τρεις σειρές από σεμινάρια τα οποία παρακολούθησαν 70 περίπου νέοι επιστήμονες τόσο από την Ευρώπη όσο και από την Ασία και Αμερική ενώ προγραμματίζονται νέα εξελιγμένα θεματικά σεμινάρια με στόχο προσεγγισθούν οι τρέχουσες εξελίξεις και δυναμικές στον χώρο της Πολιτισμικής Κληρονομιάς.
- B) στοχευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για την προσέγγιση συγκεκριμένων αναλυτικών προβληματισμών και προκλήσεων συντήρησης τα οποία ανάλογα με την φύση των προβλημάτων και τις απαιτήσεις των εφαρμογών διαρκούν από έναν ως έξι μήνες και έχουν ερευνητικό προσανατολισμό. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης καλλιεργούνται συνεργασίες με Διεθνούς Φήμης Μουσεία και Παγκόσμιους Πολιτισμικούς οργανισμούς όπως, π.χ., η συνεργασία με το Μουσείο του Hermitage στην Αγία Πετρούπολη και η συν-διοργάνωση short courses στο πλαίσιο μεταπτυχιακών σε Πανεπιστήμια στην Ευρώπη και την Αμερική (π.χ., University of Pennsylvania στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ)
Είναι γνωστό ότι αποστολή του Δικτύου ΠΡΑΞΗ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε) είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και εργαστηρίων μέσω της σύνδεσης της έρευνας με την παραγωγή, της προώθησης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας καθώς και της διεθνικής συνεργασίας. Μπορεί το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ να λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ ελληνικών και κινεζικών επιχειρήσεων με σκοπό την ενίσχυση των πρώτων; Υπάρχουν δείγματα μιας τέτοιου είδους τριμερούς συνεργασίας μέχρι στιγμής;
Το ΔΙΚΤΥΟ ΠΡΑΞΗ τα τελευταία 10 χρόνια επενδύει συστηματικά σε διεθνείς δραστηριότητες στοχεύοντας να παρέχει, στους ερευνητικούς οργανισμούς και τις μΜΕ, πρόσβαση σε δίκτυα και συνεργάτες, επιτρέποντάς τους να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες προκλήσεις και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προκύπτουν. Ήδη από το 2008 το ΠΡΑΞΗ συνεργάζεται στην Κίνα, με φορείς τους ευρύτερου χώρου της καινοτομίας (όπως οι CSTEC, EU-PIC και BTEC), και συστηματικά στηρίζει τις Ελληνικές επιχειρήσεις και εργαστήρια. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τους τελευταίους 12 μήνες το ΔΙΚΤΥΟ ΠΡΑΞΗ συμμετείχε στηρίζοντας της συμμετοχή Ελληνικών οργανισμών σε 4 εκδηλώσεις επιχειρηματικής και τεχνολογικής συνεργασίας (Πεκίνο, Τσενγκντού, Ζονγκσαν, Γουχάν), ενώ νέες δραστηριότητες σχεδιάζονται για το επόμενο εξάμηνο. Ήδη, τα πρώτα δείγματα από τη συμμετοχή των Ελληνικών οργανισμών είναι θετικά, καθώς υπάρχουν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για την ίδρυση κοινών εταιριών (Joint Venture) στην Κίνα.
Στον ίδιο γεωγραφικό χώρο με το Ι.Τ.Ε. στο Ηράκλειο της Κρήτης είναι εγκαταστημένος και λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας Δικτύων και Πληροφοριών (ΕΝISA), γεγονός υψηλής σπουδαιότητας για τη χώρα μας. Μπορούν οι διεθνικές συνεργασίες στις οποίες προβαίνει το Ι.Τ.Ε. να χρησιμεύσουν ως απόδειξη του διεθνούς προσανατολισμού των ελληνικών ιδρυμάτων με απώτερο σκοπό τη μόνιμη εγκατάσταση στον ελληνικό χώρο και άλλων διεθνών οργανισμών και ως εκ τούτου τη δημιουργία θέσεων εργασίας και επίτευξη τοπικής ανάπτυξης;
Το ΙΤΕ στήριξε εξ αρχής την εγκατάσταση και λειτουργία στην Ελλάδα και στο Ηράκλειο του πρώτου Ευρωπαϊκού οργανισμού, του ENISA. Μάλιστα, όλη αυτή την περίοδο ο ENISA λειτουργεί σε κτίριο που είχε κτισθεί για να εξυπηρετήσει ανάγκες των Ινστιτούτων του ΙΤΕ ενώ κτίζεται για τις ανάγκες του ENISA νέο κτίριο σε οικόπεδο που ανήκει στο ΙΤΕ.
Το ΙΤΕ πιστεύει πάντοτε στην μεγάλη σημασία που έχουν διεθνείς επιστημονικές συνεργασίες για την ανάπτυξη όχι μόνον των Ερευνητικών Ιδρυμάτων αλλά και της ίδιας της χώρας. Τέτοιες συνεργασίες επιβεβαιώνουν την δεσπόζουσα θέση του ΙΤΕ (και του ΙΗΔΛ) στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επιστημονικό γίγνεσθαι σε σειρά θεμάτων σε μία περίοδο που η έρευνα και η καινοτομία μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν σημαντικούς μοχλούς ανάπτυξης της χώρας.
Ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η διοργάνωση του πρώτου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου QualityNano Conference & Training Workshop, το οποίο είχε ως στόχο την δημιουργία του ρυθμιστικού πλαισίου ελέγχου των προϊόντων νανοτεχνολογίας στην Ευρώπη, την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ κορυφαίων ευρωπαϊκών φορέων καθώς και την ανάπτυξη διεθνών συνεργασιών σε θέματα που αφορούν τη διασφάλιση ποιότητας και την ασφαλή χρήση καινοτόμων υλικών στους τομείς νανοτεχνολογίας και νανοϊατρικής. Στο Συνέδριο συμμετείχαν εκπρόσωποι του ΟΟΣΑ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Αμερικάνικης Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration, FDA) και του Εργαστηρίου Χαρακτηρισμού Νανοτεχνολογίας (Nanotechnology Characterization Laboratory, NCL) των ΗΠΑ, αλλά και του Εθνικού Κέντρου Νανοεπιστημών και Τεχνολογίας της Κίνας. Τελικός στόχος των συνεργασιών αυτών είναι η ανάπτυξη διεθνώς αποδεκτών μηχανισμών αξιολόγησης των κινδύνων και λήψης των κατάλληλων κανονιστικών αποφάσεων από τα όργανα της Πολιτείας σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Η επιτυχία των εργασιών και το υψηλό επίπεδο της διοργάνωσης είχαν σαν αποτέλεσμα την ομόφωνη απόφαση των συμμετεχόντων και της οργανωτικής επιτροπής να καθιερωθεί μία σειρά Διεθνών Συνεδρίων με θεματολογία τις κανονιστικές διατάξεις για τη χρήση νανοϋλικών που θα οργανώνεται ανά διετία στο Ηράκλειο Κρήτης με οργανωτή το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ.
Κωνσταντίνος Βούλγαρης
* Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Ιδρύθηκε στο Ηράκλειο τον Μάιο του 1983. Οι στρατηγικοί στόχοι του Ινστιτούτου είναι:
- Η υψηλού επιπέδου βασική και εφαρμοσμένη έρευνα
- Η ανάπτυξη τεχνογνωσίας σε επιλεγμένους τεχνολογικούς τομείς αιχμής και η εκμετάλλευσή της είτε με την παραγωγή εξειδικευμένων καινοτόμων προϊόντων και μεθόδων είτε με την μεταφορά τεχνογνωσίας προς όφελος της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής βιομηχανίας αλλά και του γενικότερου δημόσιου τομέα
- Η εκπαίδευση και κατάρτιση ανθρωπίνου δυναμικού σε τεχνολογικούς τομείς αιχμής όπως η οπτοηλεκτρονική, η μικροηλεκτρονική, η επιστήμη και τεχνολογία υλικών, τα laser και οι εφαρμογές τους, και η αστροφυσική και αστρονομία.
Στο ΙΗΔΛ-ΙΤΕ διεξάγεται πρωτοποριακή διεθνώς βασική και εφαρμοσμένη επιστημονική έρευνα που εστιάζεται σε δύο κύριες θεματικές κατευθύνσεις: Επιστήμη Laser και Φωτονικής, Επιστήμη και Τεχνολογία Υλικών και Διατάξεων και Αστροφυσική και Αστρονομία. Ειδικότερα, οι πειραματικές και θεωρητικές ερευνητικές του δραστηριότητες επικεντρώνονται στους παρακάτω θεματικούς τομείς:
- Τα laser και τις εφαρμογές τους σε θέματα της ατομικής και μοριακής φυσικής, χημικής δυναμικής, μη-γραμμικής οπτικής, μικρο- και νανο-επεξεργασίας υλικών, αισθητήρων οπτικών ινών, βιοφωτονικής και βιοϊατρικών εφαρμογών, κβαντικής οπτικής και κβαντικών αερίων χαμηλών θερμοκρασιών. Το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ λειτουργεί την Υποδομή Laser Υπεριώδους που αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής LaserLab Europe. Αποτελεί, επίσης, μέρος της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής IPERION-CH σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία διαδέχθηκε την αντίστοιχη υποδομή CHARISMA.
- Υλικά και διατάξεις που περιλαμβάνουν την μικρο/νανοηλεκτρονική σύνθετων ημιαγωγών και σχετικών διατάξεων καθώς και την επιστήμη και τεχνολογία πολυμερών, ηλεκτρονικών, μαγνητικών, φωτονικών και υβριδικών νανοϋλικών. Το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής ESMI σε θέματα χαλαρής συμπυκνωμένης ύλης, όπως και τμήμα της νέας Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής NFFA σε θέματα νανοϋλικών.
- Αστροφυσική και αστρονομία που περιλαμβάνουν την μελέτη ευρέος φάσματος αστροφυσικών φαινομένων αξιοποιώντας παρατηρησιακά δεδομένα από επίγειες και δορυφορικές εγκαταστάσεις όπως και την ανάπτυξη νέων θεωρητικών μεθόδων για την εξήγηση των παρατηρήσεων αυτών. Το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ λειτουργεί το Αστεροσκοπείο του Σκίνακα.
ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ ΙΗΔΛ-ΙΤΕ – ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Τις τελευταίες δεκαετίες σημαντικά άλματα έχουν πραγματοποιηθεί όσον αφορά στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τη μελέτη και διάγνωση ιστορικών και καλλιτεχνικών έργων τέχνης. Στo πλαίσιο της εξέλιξης της έρευνας σε θέματα συντήρησης με τη χρήση laser σε αντικείμενα Πολιτισμικής κληρονομιάς, το Ινστιτούτο Ηλεκτρονική Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) του ΙΤΕ, στο Ηράκλειο Κρήτης, εφαρμόζει πρωτοποριακές τεχνικές με εφαρμογή στη διάγνωση, την ανάλυση και τον καθαρισμό αρχαιολογικών και ιστορικών αντικειμένων και μνημείων καθώς και έργων τέχνης.
Ειδικότερα για την μελέτη των ανωτέρω έχουν αναπτυχθεί και εφαρμόζονται οι ακόλουθες τεχνικές:
Επιλεκτική αφαίρεση ανεπιθύμητων επικαθίσεων και στρωμάτων με την χρήση της ακτινοβολίας laser η οποία δίνει την δυνατότητα επιλεκτικής και ελεγχόμενης αφαίρεσης επικαθίσεων από ένα πλήθος αντικειμένων και επιφανειών χωρίς την παραμικρή αλλοίωση ή καταστροφή της αυθεντικής επιφάνειας. Φυσικά για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητη η προηγούμενη συστηματική μελέτη των παραμέτρων της ακτινοβόλησης, το οποίο είναι εφικτό δεδομένης της πολυετούς εμπειρίας του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ στον χώρο αυτό καθώς και της μεγάλης ποικιλίας πηγών laser και διαγνωστικών μεθοδολογιών και συστημάτων παρακολούθησης που διαθέτει.
Φασματοσκοπία πλάσματος επαγόμενου από laser (LIBS -Laser Induced Breakdown Spectroscopy) η οποία παρέχει πληροφορίες σχετικά με την στοιχειακή σύσταση υλικών. Η τεχνική εφαρμόζεται μεταξύ άλλων στην ανάλυση και ταυτοποίηση χρωστικών σε ζωγραφικά έργα τέχνης, στη μελέτη μεταλλικών, κεραμικών, λίθινων και υάλινων αρχαιολογικών και ιστορικών αντικειμένων και στον χαρακτηρισμό γεωλογικών δειγμάτων και εδαφών.
Φασματοσκοπία Raman: παρέχει αναλυτική πληροφορία σχετικά με τη μοριακή δομή των υλικών επιτρέποντας την άμεση ταυτοποίηση ανόργανων και οργανικών χρωστικών, οργανικών συνδετικών υλικών και προστατευτικών, καθώς και ορυκτών σε γεωλογικά.
Τα αναλυτικά ευρήματα που προκύπτουν από τις φασματοσκοπικές τεχνικές δίνουν τη δυνατότητα στον αρχαιολόγο, τον ιστορικό να χαρακτηρίσει και ταξινομήσει τα υπό μελέτη αντικείμενα και στον συντηρητή να επιλέξει κατάλληλες μεθοδολογίες συντήρησης και προστασίας.
Ψηφιακή Ολογραφική Συμβολομετρία Κοκκιδίωσης (DHSPI): είναι μια μη καταστρεπτική τεχνική με την οποία είναι δυνατή η εξ αποστάσεως καταγραφή δεδομένων που μαρτυρούν την εσωτερική δομική κατάσταση του υπό εξέταση στόχου. Η τεχνική έχει τεράστιο εύρος εφαρμογών στη μελέτη έργων πολιτισμικής κληρονομιάς από χαρτογράφηση υποκείμενων αλλοιώσεων ως τη μελέτη αντιδράσεων σε περιβαλλοντικές αλλαγές, την πιστοποίηση αυθεντικότητας αλλά και στοχευμένες μελέτες όπως αντίδραση ενός έργου στην αλληλεπίδραση με laser κλπ. Οι τεχνικές δυνατότητες ανίχνευσης αλλοιώσεων εξαρτώνται από το υλικό και την κατασκευή αλλά λόγω της αυξημένης χωρικής ευαισθησίας της τεχνικής στις μετατοπίσεις (μισό μήκος κύματος της φωτεινής πηγής) η τεχνική είναι ικανή να κάνει εμφανείς εσωτερικές ανωμαλίες και ανομοιογένειες υλικών που διαπερνούν την δομή εάν και εφόσον την διαταράσσουν. Η μη καταστρεπτικότητα διευκολύνει την επαναληψιμότητα που απαιτείται σε πολλές εφαρμογές και μελέτες επιτρέποντας στην τεχνική να είναι από τα ανταγωνιστικότερα σύγχρονα εργαλεία laser στις εφαρμογές στη πολιτιστική κληρονομιά.
Φασματική απεικόνιση: δίνει τη δυνατότητα της μελέτης ενός έργου σε περιοχές του φωτός που δεν είναι διακριτές από το ανθρώπινο μάτι (π.χ., στο υπεριώδες και το υπέρυθρο). Με τη χρήση μια πρωτότυπης κάμερας φασματικής απεικόνισης γίνεται δυνατή η χαρτογράφηση του έργου στα επιμέρους ζωγραφικά στρώματα και έτσι μπορεί να διαγνωσθεί η παρουσία προστατευτικών στρωμάτων, πιθανών επι-ζωγραφίσεων ή άλλων μεταγενέστερων επεμβάσεων ή ρύπων καθώς και η ύπαρξη προσχεδίων. Η συνδυαστική μελέτη αυτών των πληροφοριών μπορεί να διευκολύνει τους μελετητές στην ταυτοποίηση του δημιουργού/καλλιτέχνη (εφόσον μπορεί να εκμαιεύσει συμπεράσματα για την τεχνική και τεχνοτροπία του δημιουργού και την αυθεντικότητα της υπογραφής) καθώς και για την κατάσταση διατήρησης και την ιστορική εξέλιξη των επεμβάσεων στο έργο.
